Koniec „okupas” w Hiszpanii? – nowa ustawa w walce z nielegalnym zajmowaniem nieruchomości

W Hiszpanii zjawisko tzw. „okupas”, czyli nielegalnego zajmowania nieruchomości, od lat stanowi wyzwanie dla systemu prawnego oraz właścicieli nieruchomości. Procesy sądowe związane z eksmisją nielegalnych lokatorów często trwały miesiącami, a nawet latami. Teraz wszystko ma się zmienić dzięki nowej ustawie, która została zatwierdzona przez Kongres Deputowanych w listopadzie 2024 roku. Jednak zanim nowe przepisy wejdą w życie, konieczne jest ich zatwierdzenie przez Senat.

Jakie są kluczowe założenia nowej ustawy?

Nowelizacja ustawy o postępowaniu karnym (Lecrim) wprowadza możliwość rozpatrywania przypadków uzurpacji oraz naruszenia miru domowego w trybie przyspieszonym. Przewidziano, że sądy będą zobowiązane do rozstrzygania takich spraw w ciągu maksymalnie 15 dni. Obecnie procesy te trwają od 4 do 9 miesięcy, co było dużym obciążeniem zarówno dla właścicieli nieruchomości, jak i wymiaru sprawiedliwości.

Nowe przepisy wprowadzają także uproszczone procedury zgłaszania nielegalnych zajęć mieszkań. Właściciele będą mogli korzystać z prostszych formularzy, co ma znacząco przyspieszyć proces dochodzenia swoich praw. Ustawa ma też wzmocnić ochronę prywatnej własności oraz przeciwdziałać działalności zorganizowanych grup przestępczych, które zajmują nieruchomości w sposób systemowy.

Jak wygląda proces legislacyjny?

Pomimo zatwierdzenia nowelizacji przez Kongres, proces legislacyjny nie jest jeszcze zakończony. Zgodnie z hiszpańską Konstytucją, Senat ma dwa miesiące na rozpatrzenie ustawy. Jeśli Senat nie wprowadzi zmian, tekst trafi do króla Filipa VI, który dokona jej zatwierdzenia. Jest to formalny etap przed publikacją ustawy w Boletín Oficial del Estado (BOE) i jej wejściem w życie. W przypadku ewentualnych poprawek Senatu, ustawa wróci do Kongresu. Eksperci przewidują jednak, że większość absolutna Partii Ludowej (PP) w Senacie sprawi, iż ustawa zostanie zatwierdzona bez większych modyfikacji.

Jak to wygląda w innych krajach Europy?

Hiszpania jest jednym z państw, gdzie procedury związane z eksmisją nielegalnych lokatorów były szczególnie czasochłonne. Dla porównania, we Francji właściciel może powiadomić policję o zajęciu nieruchomości, a eksmisja może nastąpić w ciągu 48 godzin, bez konieczności uzyskiwania zgody sądu. W Niemczech eksmisja trwa 24 godziny, a kara za nielegalne zajęcie wynosi do dwóch lat więzienia. W Wielkiej Brytanii policja może interweniować bez wcześniejszej zgody sądu, a maksymalna kara za okupację wynosi 51 tygodni więzienia. Włochy, podobnie jak Hiszpania, stosują procedurę szybkiego sądu, jednak kary są łagodniejsze.

Kiedy ustawa wejdzie w życie?

Nowa ustawa antyokupacyjna w Hiszpanii stanowi ważny krok w kierunku rozwiązania problemu nielegalnego zajmowania nieruchomości, który od lat budził kontrowersje. Planowane zmiany mają na celu zapewnienie szybszej i bardziej efektywnej ochrony właścicieli nieruchomości, jednocześnie wprowadzając uproszczone procedury zgłaszania takich spraw.

Wszystko wskazuje na to, że ustawa zostanie zatwierdzona przez Senat, a po zatwierdzeniu przez króla Filipa VI wejdzie w życie w pierwszej połowie 2025 roku. Jej skuteczność w praktyce będzie jednak zależała od dokładnego stosowania przepisów i zapewnienia, że szybka eksmisja nie naruszy podstawowych praw obywatelskich. Hiszpania dołącza tym samym do grona państw europejskich, które skutecznie przeciwdziałają nielegalnemu zajmowaniu nieruchomości, choć model ten nadal pozostanie wyjątkowy na tle bardziej restrykcyjnych rozwiązań w innych krajach.

Przeczytaj więcej na naszym blogu:

·         Status rezydenta w Hiszpanii

·         Ulgi podatkowe na zakup nieruchomości w Hiszpanii

·         Rafael Nadal inwestuje w luksusowe nieruchomości na Costa del Sol